نام فیلم های مارکر

پهنه آسمان سرخ است،
کریس مارکر، فرانسه، 1977.

بامشاد پور ولی
محسن قادری

همه فیلم های کریس مارکر عنوان اشعار یا آثار ادبی را برخود دارند. از این رو می توان گزینه ای از این نام ها را در اینجا بازنگاشت:

« [ماه] مه زیبا » Le Joli Mai و « اگر چهار شتر یک کوهانه داشتم » Si j'avais quatre dromadaires برگرفته از شعر « الکل ها » Alcools و « افسانه های دد و دام » Bestiaires گیوم آپولینرند. عبارت آغاز « نامه ای از سیبری » Lettre de Sibérie آنجا که گفته می شود « از کشوری دوردست برایتان می نویسم » و عنوان فیلم « اسکله »La Jetée به ترتیب برگرفته از « دوردست درون » Lointain Intérieur و « داشته های من » Mes Propriétés از کارهای هانری میشو شاعر فرانسوی اند. « شرح یک نبرد » Description d'un combat نیز به فرانتس کافکا اشاره دارد. « آفتاب سیاه » Soleil noir نام دیگر فیلم « بی آفتاب » Sans Soleil ادای دین به ژرار دونروال است. نام شاعر در خود فیلم نیز به زبان می آید: « یک آن همچون آقای فنویارد احساس وهم آلود شنیدن زبان ژاپنی داشتم درحالی که این برنامه ای فرهنگی از [شبکه] ان اچ کی درباره نروال بود ». اگر « یک روز [از زندگی] آندری آرسنویچ» Une Journée d'Andrei Arsènevitch یادآور « یک روز [از زندگی] ایوان دنیسویچ» Une Journée d'Ivan Denissovitch الکساندر سولژنیتسین باشد، این عنوان به ویژه یادآور نام کوچک پدر آندری تارکوفسکی، آرسنی تارکوفسکی، شاعر نام دار روس است. فیلم « 2084 » را با نگاهی سالنامه ای می توان اشاره ای به رمان 1984 ژرژ اورول دانست. این برش فیلمی همانند الگوی آغازین خود یک پیشگویی سیاسی است.

و سرانجام می بایست به عنوان انگلیسی « هوا سرخ است » Fond de l'air est rouge اشاره کرد که به « لبخند بدون گربه » A Grin Without Cat بازگردانده شده و از آلیس درسرزمین عجایب نوشته لوییس کارول برگرفته شده است.

برگرفته از کتاب « کریس مارکر » نوشته بامشاد پور ولی، انتشارات کایه دوسینما، لوپتی کایه، 2003.

Chris Marker,Bamchad Pourvali,Cahier du Cinéma,

les petits Cahiers,2003