کشتار خیابان ایزله

کشتار خیابان ایزله، کریستوف وبر، فرانسه، 2006

کشتار خیابان ایزله

محسن قادری

در خیابان ایزله در محله باب القائد در الجزیره در 26 مارس 1962 چه گذشت؟ چه رخدادها و تصمیماتی ارتش فرانسه را بر آن داشت تا مردم را به رگبار ببندد و چهل تن را کشته و 150 تن را زخمی کند؟ این پرسشی است که مستند پخش شده از شبکه فرانس 3 می کوشد پاسخی برای آن بیابد. « کشتار خیابان ایزله » ساخته کریستف وبر که به مدت 52 دقیقه از سوی شرکت دوکان استوک (مستند در بایگانی) تهیه شده به این روز سیاه در جنگ الجزایر می پردازد. این کشتار که یک هفته پس از بستن پیمان « اویان » رخ داد هنوز هم در پرده ابهام قرار دارد. این مستند با تکیه بر اسناد بایگانی آوایی، تلویزیونی، و عکاسی، نیروهای حاضر در صحنه و این روز فراموش شده و شرم بار را به بررسی می گذارد.

امروزه نزدیک به چهل و پنج سال از پیش آمدن این رخدادها، کریستف و بر به بررسی اسناد و مدارک رسمی ارتش، نظامیان و قربانیان و حتی اعضا آو آ اس (سازمان ارتش سری) می پردازد تا پی به واقعیت ماجرا ببرد. این مستند ساز پیش از این هم به دیگر برگ های سیاه تاریخ پرداخته است: « اورادور، بازگشت به یک کشتار » (پخش شده از شبکه فرانس 3، سوم مه 2006) که بازسازی کشتار روستای اورادور سور گلان به کمک اسناد بایگانی قضایی و نظامی و همچنین شهادت های دو بازمانده این کشتار است که تا امروز به زندگی خود ادامه می دهند. درپی این کشتار که در دهم ژوئن 1944 رخ داد نیروهای آلمان نازی به پاکسازی و کشتار اکثریت ساکنان این روستا اعم از مرد و زن و کودکان پرداختند که 642 قربانی گرفت. پس از جنگ، شارل دوگل تصمیم گرفت که روستا (واقع در بیست کیلومتری شمال غرب لیموژ) بازسازی نشود بلکه همچون خاطره ای از رنج دوران اشغال فرانسه به همین گونه به یادگار ماند. به جای آن، در حومه این روستا، شهر کنونی اورادور سورگلان بنا نهاده شد. این مستند با به کارگیری شهادت بازماندگان و درآمیختن آنها به اسناد بایگانی و دیدگاه های کارشناسان ریشه های شکل گیری کشتاری را بررسی می کند که خونبارترین پرونده جنایت جنگی در تاریخ اشغال فرانسه بوده است.

کریستوف وبر این بار می کوشد به این پرسش پاسخ گوید که چرا در 26 مارس 1962 کشتار انبوه « له پیه نوار »* (= فرانسوی های الجزایر) به وقوع پیوست.

* پا سیاها.

Les pieds-noirs

شناسه فرانسویی فیلم

Le massacre de la rue d’isly

Durée: 54 mn
Genre : Docu-info - Histoire
Origine: Fra. 2008. Stéréo
Réalisation: Christophe Weber