نخستین نمایش فیلم

محسن قادری

برادران لومیر در دسامبر سال 1895 نخستین نمایش همگانی پولی را برگزار کردند. این نمایش فیلم در سالن اندین* در زیر زمین گراند کافه** در پاریس رخ داد. بهای بلیت یک فرانک بود و بیننده با پرداخت آن می توانست ده فیلم ببیند که هرکدام نزدیک یک دقیقه به دازا می کشیدند و همه آنها را برادران لومیر خود ساخته بودند. تماشاگران در آغاز از این نمایش فیلم به دیده تردید می نگریستند و گمان می کردند نمایش چراغ جادو یا فانوس خیال خواهند دید. مراسم شب سال نو نزدیک بود و تماشاگران پردغدغه به نظرمی رسیدند اما خیلی زود با تماشای ورود قطار به ایستگاه راه آهن سیوتا به شگفتی در افتادند. آنان هراسیده از پیشروی ترن از جا می پریدند بر این گمان که هردم ممکن است در زیر چرخ های آن له شوند. سی و سه تن این افتخار بزرگ را داشتند که در این نخستین نمایش فیلم شرکت کنند. ژرژ ملیس یکی از اینان بود. گفته می شود که او به برادران لومیر در برابر رقمی هنگفت پیشنهاد خرید نوآوری شان را داده بود. آنها پیشنهاد را نپذیرفتند و به او توضیح دادند که سینماتوگراف (جنبش نگار) به هیچ رو اسباب سرگرمی نیست بلکه شگرد علمی نوینی است.

« در پایان نمایش به آقای لومیر پیشنهاد خرید یکی از دستگاه هایشان برای کاربرد در تماشاخانه ام را دادم. او نپذیرفت. حاضر بودم تا یک هزار فرانک بپردازم که به نظرم رقم هنگفتی می آمد. آقای توما سرپرست موزه گرِه وَن که همین فکر را در سر پرورده بود به او بیست هزار فرانک پیشنهاد داد اما سودی نبخشید. سرانجام آقای للمان سرپرست تالار موسیقی فولی برژه که او نیز در جلسه نمایش فیلم حاضر بود رقم پنجاه هزار فرانک پیشنهاد داد و او نیز طرفی نبست...»

فیلم های نمایش داده شده در این پرده:
میدان بلکور در لیون.
بیرون آمدن از کارخانه لومیر.
گردهمایی عکاسان.
غذا دادن به بچه.

....

بچه و گربه.

آب تنی در دریا.
فرو ریختن یک دیوار.
آهنگران.
مارشال فران.
باغبان آب پاشی شده.
رسیدن ترن به ایستگاه سیوتا.

دراندک زمان، انبوه تماشاگران برای دیدن فیلم هجوم آوردند، روزی دوهزار و پانصد تن. برادران لومیر بی درنگ به کار تهیه و پخش نیز درآمدند.

*Salon Indien
**Grand Café