رودخانه انسانی

رودخانه انسانی، سیلون لسپرانس، کانادا، 2007

رودخانه انسانی
محسن قادری

رودخانه ای پهناور، غرق در نور نقره ای رنگ، نقطه ای در افق، مردی و بلمی در میانه زمین و آسمان و صدای آب، یگانه آوایی که به گوش می رسد. این نخستین نمای فیلم رودخانه انسانی ساخته سیلوَن لسپرانس کارگردان کبکی است که فیلم اش در سنت مستندهای سرشار از رنگ و زیبایی تجسمی می گنجد.

در کشورمالی در فاصله شهرهای موتی و تومبوکتو بالا آمدن آب رودخانه نیجر هر ساله چهل هزار کیلومتر زمین را در طی چهار تا شش ماه در خود فرو می برد. هنگامی که آب عقب نشینی می کند چراگاهی بزرگ و پهناور و امکانی برای کشت شالیزارها فراهم می آید. سیلوَن لسپرانس بر پهنه این رودخانه انسانی به آدم هایی که از این رود زنده اند و به صداهای طبیعی آب، سواحل و آواهای آرام و پرکوبش آنها گوش می سپارد.

مردمان حاشیه رود نیجر پیشه های بسیاری دارند و هریک سرشار از تخیل، ماجراهای فردی و سنت های خویش اند. فیلم به گونه ویژه زندگی پنج تن را پی می گیرد که ازمیان آنها بلم ساز، ماهی فروش و چوپان برجسته تر نمایانده می شوند. آنها با کلماتی ساده و اثرگذار از مشاغلی می گویند که از پدران خویش به میراث برده اند. و اینگونه است که چوپانانی از مردمان « پل » در افریقای غربی گو که سواد خواندن و نوشتن ندارند یاد می گیرند که سرآمد سنتی شوند که نسل به نسل پی گرفته می شود: سنت « شعر چوپانی ».

برگرفته از« لوموند »، یکشنبه و دوشنبه، پنجم و ششم اکتبر 2008.