دبلیو بودن

دبلیو بودن، کارل زرو
و میشل رووآیه، فرانسه، 2008

دبلیو بودن
در پوست جورج بوش

کارل زرو (Zéro) و میشل رووآیه
با شرکت: جورج بوش و صدای میشل روایه
1 ساعت و 31 دقیقه.

محسن قادری

« دبلیوبودن » مستند فرانسوی طنزآمیری درباره جورج دبلیو بوش رییس جمهور امریکاست که در آستانه پایان دوره ریاست جمهوری او در سینماهای این کشوربه نمایش درمی آید. فیلمی اروپایی که به نقد یک رییس جمهورامریکایی برمی آید و چون نمونه های امریکایی خود و مشخصا کارهای مایکل مور بر آن است تا این باردر قالبی کمدی نقد گزنده ای از سیاست های جورج بوش به دست دهد.

کارل زرو یک جور مایکل مور فرانسوی است با این تفاوت که همتای امریکایی او در تصاویر فیلم هایش نمودار می شود اما وی خود را همیشه پنهان نگاه می دارد. او و مایکل مور هر دو هجویه هایی بر جامعه خود یا به تعبیری بر تمدن کنونی بازمی نگارند. این فیلم را می توان مستندی برگرفته از تصاویر بایگانی دانست که می کوشد به قدرت طنز و تقلید صدا پیام خود را به بیننده باز رساند؛تصویر کارنامه جنجالی و پرچالش رییس جمهوری که در دوران ریاستش بر کاخ سفید انگاره جامعه امریکایی به دگرگونی و فرسایش فزاینده درافتاد؛ تجربه ای ترکیبی با اندک پرگویی در لحظات افشاگری و قالبی خلاقه اما آمیخته به اطناب که به زبان اول شخص بیان می شود.

فیلم که از تصاویر تلویزیونی و فیلم های خصوصی ساخته شده از زبان میشل رووآیه به گفتار درآمده که صدای جورج بوش را به گونه بی مانندی تقلید می کند؛ نقدی بر هشت سال ریاست جمهوری بوش، نفت، یازده سپتامبر، حمله به افغانستان وعراق و سرانجام بحران های مالی و اقتصادی برخاسته از دوران حاکمیت او برکاخ سفید.

کارل زرو و میشل رووایه کارگردان و روزنامه نگارفرانسوی در اینجا نیز همچون فیلم پیشین خود، « در پوست ژاک شیراک » از ویدیوهای بایگانی شده و طنز کلامی و تصویری بهره می گیرند تا موضوع خود را به شوخی گرفته و کارنامه سیاسی وی را به نقد کشند. اما اشکال بنیادی این فیلم (چون دیگر نمونه ها از این دست) این است که سازندگان آن هنگام تاکید بر تناقض ها و اصطلاحا « سوتی ها »ی رییس جمهورامریکا پاره هایی از گفته های او را از متن اصلی جدا و برجسته می سازند تا به طنز و بار مفهومی مورد نظر خویش دست یابند. آنها برای رسیدن به حداکثر اطلاعات لازم، بر دو دوره ریاست جمهوری بوش تمرکزمی کنند تا دست به افشاگری های حیرت آور درباره او بزنند اما همین نکته آنها را به حشو و زاوئد و گزافه گویی درمی اندازد و گاه کارشان را تا سطح هزاران فیلم و کتابی پایین می آورد که به همین گونه درباره رییس جمهور امریکا ارائه شده اند. تنها امتیاز کار طنزی است که ویژگی های شخصیت و زبان جورج بوش را به خوبی در خود نهفته است. تاکید اساسی این تصاویر بر دروغ های بوش در سخنرانی های عمومی اوست.

بوش دروغ گوی بی شرمی نمایانده می شود که از ملودرام و استعاره های مذهبی بهره می گیرد تا ایمان مردمش را به سوی خود کشد، کودک بی زبانی که در هنگامه بحران می کوشد به ملتش اطمینان دهد. فیلم با این آمیزه تصویری و زبانی می کوشد اصالت سخنان بوش و به ویژه مشروعیت فکری و سیاسی او را در هرم قدرت به چالش کشد.

اما بزرگ ترین مشکل فیلم این است که بیننده در پایان اقناع نمی شود که بوش از بی کفایتی آشکار سیاسی رنج می برد. زرو و رووآیه تنها کارنامه ای از دو دوره ریاست جمهوری بوش به دست می دهند و تصویررییس جمهوری را به نمایش گذارند که به شدت احساساتی است؛ رییس جمهوری که همچون سارکوزی شخصیتی به شدت عوام فریب دارد.

تصویرهای فیلم از بریده برنامه های خبر تلویزیونی امریکا که گاه به شیوه بتاکم یا هشت و شانزده میلی متری از خانواده بوش فیلم برداری شده اند برگرفته شده اند. پوستر فیلم با رنگ های شاهانه خود می کوشد توهمات « بوشی » را هرچه برجسته ترسازد و به گونه ضمنی آنونس فیلم زندگی نامه ای الیوراستون درباره بوش با نام « دبلیو. رییس جمهور نامحتمل » را به یاد می آورد که 29 اکتبر به نمایش درمی آید.

کارل زرو درباره فیلم اش چنین می نویسد: « این فیلم از همه بایگانی های کاری جورج دبلیو بوش ساخته شده و درباره جهانی است که به جانشین اش بازمی سپارد. فیلم در جشنواره تورنتو نمایش داده خواهد شد. امیدواریم بتواند خریداران زیادی در بسیاری کشورها پیدا کند. باید امریکایی شد تا سیستم را درک کرد. من بوش را زیاد نمی شناختم اما او جهان را به دگرگونی درانداخته. او کودن می نماید اما ابدا چنین نیست. او کمی ناهنجاری کلامی دارد و همین را دستاویز کارش کرده و از آن سود می برد. او بازیگر بزرگی است که با خبط هایش آدم ها را جذب خود می کند و فردی است که تصویر امریکا را به هم ریخته است. این فیلم همچون نمایشی هجوآمیز آغازمی شود و همچون درامی هولناک به پایان می رسد ».

این فیلم از هشتم اکتبر در فرانسه بر پرده رفته است. هرچند شاید سازندگان آن که پیشینه طولانی همکاری با تلویزیون داشته اند وهمچنین بیننده فرانسوی آن ترجیح می دادند که آن را برصفحه تلویزیون ببینند تا بر پرده سینما.

Being W

Réalisé par Karl Zéro,Michel Royer
Avec: George W. Bush, Karl Zéro.
Sortie le 08 octobre 2008.
Film français.
Genre: Documentaire.
Image: 1.85.
Son: Dolby surround

همچنین با این نام جست وجو شود:

Dans la peau de G.Bush!
در پوست جورج بوش!