فیلم های جنینگز

همفری جنینگز در میانه قاب

فیلم های جنینگز
توماس لیچ

پیشگامان مستند
محسن قادری

جنینگزکوشش های فیلم سازی خود را در1934 با تدوین فیلم شتاب پست برای واحد فیلم سازی اداره پست همگانی آغاز نهاد.او با پیوستن به این واحد فیلم سازی در شمار زیادی از تولیدات آن همکاری جست(از جمله کارگردانی مشترک فیلم « زایش آدمک*» به همراه لن لای در1936).او سرانجام در1939 امکان یافت تا به طرح ریزی وکارگردانی مستند خود بپردازد.نخستین فیلم او « اوقات فراغت» پیوندهای ژرفی با موضوعاتی دارد که پیش تربه آنها اشاره شد.این فیلم که همچون اثری درقالب« مشاهده همگانی» برشمرده می شود در دل صنایع و شهرهایی می گذرد که انقلاب صنعتی را به خود دیده اند.این فیلم نگاهی به اوقات تفریح در زندگی بریتانیا در سه مرکزصنعتی این کشور دارد:تولید پنبه منچستر، صنعت پولاد شفیلد، ومعدن ذغال سنگ پونتیپرید.فیلم لحن مشاهده گرانه بسیار فردی ای به موضوع خود دارد و ازلحظاتی بس به یاد ماندنی برخوردار است.

با این همه،اوقات فراغت از شناخت مقصود یا هدف بنیانی طرح باز می ماند.تنها با درگرفتن جنگ بود که فیلم های جنینگز تصویری براستی توانمند از زندگی بریتانیا به دست دادند.از فیلم «یورش شبانه»به بعد است که جنینگز ساخت فیلم کوتاه را می آغازد(تنها فیلم بلندش آتش ها برافروخته شدندبود).او دراین هنگام به گونه فزاینده و ژرف،تاثیر جنگ برهمه جنبه های زندگی بریتانیا را به تامل می گذارد.

مفهوم«کلیت جنگ که حتی به این مردم و این چشم انداز نیز ره می برد»(لاول وهیلیر،1972،ص 75)خود را درنخستین فیلم های او درباره جنگ نمایان می سازد زیرا وی در این زمان برعناصر انسانی زیر تاثیرات جنگ توجه دارد.فیلم هایی چون« به بریتانیا گوش بسپار»،« آتش ها بر افروخته شدند» و« دفتر خاطراتی برای تیموتی» که اهمیت سینمایی بسیار دارند به گونه پیوسته تاثیر جنگ بر مردم بریتانیا را به دید مردم بریتانیا می رساندند.پس از جنگ فیلم های جنینگز اندکی زبان صریح خود و درک قدرت عینی را از دست دادند.جنینگز ازمیان فیلم های پس ازجنگ خود، تنها در فیلم « تصویرخانوادگی»(ساخته شده برای جشنواره بریتانیا در سال درگذشتش)است که می کوشد به چیزهایی بپردازد که برایشان به مبارزه برخاسته بود یا به جا مانده بودند.پیوند جنینگز با سینمای امروز را می توان در تاثیرش بر سینمای بریتانیا از هنگام مرگش به این سو جست و جو کرد.اوچهره کلیدی ارزشمندی برای جنبش سینمای آزاد اواخر دهه 50 و اوائل دهه60 بود(نه تنها برای لیندسی اندرسون که برای کارل رایز و تونی ریچاردسون). همچنین می توان تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم کار او را بر رئالیسم کارگردانان دوره برنامه های تلویزیونی دهه 60 با نام« نمایشنامه ای برای امروز»(کن لوچ،آلن کلارک)دید و نیز بر فیلم های امروزین مایکل هانکه و هامونی کورین.فیلم های جنینگز رئالیسم و صداقتی در خود دارند که آنها را تا امروز قابل درک و دسترسی می سازد.

*در اصل«زایش آدم مصنوعی»
پی گرفت