بیانیه مینه سوتا

بیانیه مینه سوتا
نوشته ورنر هرتزوگ

محسن قادری

آنچه درپی می آید بیانیه ورنرهرتزوگ درباره سینما وریته است.او درجست و جوی آنچه« حقیقت شورانگیز»می خواند براین باور است که« سینمای موسوم به سینما وریته عاری از حقیقت است.این سینما به حقیقتی صرفا سطحی می رسد، حقیقت حسابدارها».این بیانیه به بیانه مینه سوتا موسوم است و وی آن را پس آن نگاشت که دراتاق هتلی به تماشای مستندهای یک شبکه تلویزیون کابلی نشسته بود. هرتزوگ هرچند در حوزه سینمای داستانی و با فیلم های شناخته شده ای چون« راز کاسپارهاوزر»و« فیتزکارالدو» شناخته می شود اما در 1993مستندی به نام« زنگ های ژرفنا: ایمان وخرافه در روسیه» درباره شهری راز آمیز ساخت که گمان می رود در زیر دریاچه ای یخ زده در روسیه نهفته باشد.این حقیقت که هرتزوگ کل این اثر را بازسازی کرده نشان از این دارد که وی پیشاپیش نگره هایش درباره « حقیقت شاعرانه و شورانگیز»را به عمل درآورده است.هرتزوگ این بیانیه را در 30 آوریل 1999 در مرکز« واکر آرت»به مناسبت مرور 14 اثر سینمایی روخوانی ومیان حضار پخش کرد.کپی هایی از این بیانیه درجشنواره کن نیز دست به دست شد.

بیانیه مینه سوتا: حقیقت و واقعیت در سینمای مستند
«آموزه های ظلمت»

1.سینما وریته به رغم این عنوان،عاری از حقیقت است.این سینما به حقیقتی سطحی دست می یابد،حقیقت حسابدارها.

2.یکی از نمایندگان سرشناس سینما وریته به گونه علنی اعلام داشت که حقیقت به سادگی با در دست گرفتن یک دوربین و کوشش صادقانه فراچنگ می آید.او همچون نگهبان شب دادگستری است که دل خوشی ازاین همه قوانین مکتوب و رویه های قانونی ندارد ومی گوید:« من یک قانون بیش تر نمی شناسم.آدم های بد باید به زندان بروند ».متاسفانه تا حد زیادی حق با اوست.

3.سینما وریته واقعیت و حقیقت را درهم می آمیزد و بنابراین آب در هاون می کوبد.با این همه،واقعیت ها گاه قدرت عجیب و غریبی دارند که سبب می شوند حقیقت ذاتی شان باورنکردنی به نظر رسد.

4.واقعیت هنجارآفرینی می کند،و حقیقت روشن گری.

5.در سینما لایه های عمیق تری از حقیقت و چیزهایی چون حقیقت شاعرانه و شورانگیز وجود دارد.این حقیقتی رازآلود و گریزپاست و تنها می توان با ساختن،خیال و سبک پردازی به آن رسید.

6.فیلم سازان سینما وریته همچون جهان گردانی هستند که در ویرانه های واقعیات باستانی عکس می گیرند.

7.جهانگردی گناه است و سفر با پای پیاده فضیلت.

8.هرسال به هنگام بهار آدم های زیادی سواربر ماشین های یخ نوردی بر یخ های نازک دریاچه های مینه سوتا تصادف می کنند و غرق می شوند.به فرماندارجدید ایالت فشار آورده می شود تا قانونی حفاظتی وضع کند.او،کشتی گیر ومحافظ پیشین،برای این درخواست تنها یک پاسخ دارد: « برای حماقت نمی توان قانون وضع کرد»

9.ازاینجاست که کشمکش درمی گیرد.

10.ماه تیره گون است. ازمام طبیعت صدایی برنمی خیزد، اوچیزی به شما نمی گوید، اما سرانجام روزی کوه یخی صدایی درمی کند. وشما به آوای زندگی گوش نمی سپارید.

11.باید سپاس گذار باشیم که جهان فراسوی ما زهرخند بلد نیست.

12.زندگی دراقیانوس ها باید جهنمی واقعی باشد.جهنمی درندشت و بی رحم سرشار ازخطرهمیشگی و بی درنگ. بخش وسیعی از جهنمی که در طی تکامل، برخی گونه ها و ازجمله انسان برآن می خزیدند در قاره کوچکی ازخاک سفت ناپدید گشت که درآن آموزه های ظلمت ادامه دارد.

Werner Herzog, Walker Art Center, Minneapolis, Minnesota April 30, 1999