۹/۱۶/۱۳۸۷

کورت کوبین: درباره یک پسر




کورت کوبین: درباره یک پسر،

جی ای اسناک، 2006، امریکا

کورت کوبین: درباره یک پسر
محسن قادری

« کورت کوبین: درباره یک پسر » تازه ترین فیلم درباره رهبرگروه موسیقی « نیروانا » در امریکا در سال های 1990 است. فیلمی که پیش از این به شیوه داستانی درباره او ساخته شده بود « واپسین روزها » ساخته گاس ون سنت است.

کورت [دانلد] کوبین (1967-1994) خواننده، ترانه سرا و نوازنده گیتار گروه موسیقی نیروانا، گروه خود را در سال 1987 به همراه کریست ناواسلیک بنیان نهاد. پس از دو سال کار این گروه به جایگاه برجسته ای در گونه موسیقی « گرانج » در سیاتل امریکا دست یافت که در آن زمان شهری با جوش وخروش هنری بسیار بود. انتشار ترانه « بوی روحیه نوجوانان را می دهد » در 1991 آغاز دگرگونویی بنیادیی در موسیقی مردمی دهه هشتاد امریکا (سبک متالِ « گلم »، « هارد اف ام » یا « پاپ متال » و جریان موزیک « پاپ ») و گرایش به سوی گونه های موسیقی گرانج و « راک آلترناتیف » بود.

کورت کوبین در واپسین سال های زندگی اش با اعتیاد به مواد مخدر و همچنین فشار مطبوعات زرد یا رنگین نامه ها دست به گریبان بود که زندگی وی و همسرش کورتنی لاو را به دشواری درانداخته بودند. این فشارها تا آن میزان بود که حق نگهداری تنها فرزندشان را از آنها سلب کرد. جسد او در هشتم آوریل 1994 در خانه اش در سیاتل یافت شد. با وجود اختلاف هایی که درباره مرگ او وجوددارد، دلیل رسمی مرگش خودکشی با گلوله ذکرشده است.

همچون فیلم داستانی « واپسین روزها » ساخته گاس ون سنت « کورت کوبین... » نیز به زندگی این خواننده می پردازد اما این فیلم برخلاف فیلم نخست تاکید روایی را بر ترانه های او نمی گذارد. اگرچه فیلم از موسیقی در ساختار روایی خود بهره می برد نوار صدای آن همچون تابلویی است که تاثیرات کورت کوبین بر دیگر خوانندگان و نوازندگان گروه های موسیقی آن زمان را بازتاب می دهد: از « آلرو گاتری » گرفته تا « کوئین » و گروه های پانکِ « بد برینز » و « بیگ بلک » تا خوانندگانی چون « ایگی پاپ » و گروه « هالف ژاپونز » (نیمه ژاپنی) و...

ما دراین فیلم هیچ تصویری از این خواننده نمی بینیم و تنها در پایان فیلم و در مجموعه عکس های چارلز پترسن که پیش از عنوان بندی پایانی به نمایش در می آیند به تصاویر او برمی خوریم. در بیشینه فیلم آنچه می بینیم تصاویری از روزگار کنونی و مکان هایی است که او در آنها سپری کرده است، مکان هایی خلوت و خاموش. این تصاویر به گفتار و روایتی پیوند می خورند که بنیاد اصلی فیلم را شکل می دهد. در حقیقت این گفتار، صداهای خود کوبین است که از 25 ساعت گفت و گوی شنیداری با مایکل ایزراد برگرفته شده اند. در این گفت و گوها که برای نخستین بار در این فیلم به کار گرفته می شوند و در اصل ماده خام کتاب این روزنامه نگار با نام « همان گونه که هستی بیا: سرگذشت نیروانا » بوده اند کوبین از زندگی خود، کودکی و نوجوانی اش و روزهای شهرت اش و سروکارش با آوازه ویرانگرش می گوید و در بیش تر زمان بینش هایی درباره زندگی، موسیقی و دوره خود به دست می دهد. این گفت و گوها که تا امروز انتشار نیافته بودند تصویری بس فردی از هنرمندی بحث انگیز فراهم می سازند که به درستی درک نشده است. کورت کوبین یک سال پیش از مرگ به مایکل ایزراد که در آن زمان زندگی نامه او را می نوشت از دوران کودکی، وظیفه پدری خود، ضربه روحی پس از جدایی پدر و مادرش، سرکشی دوران نوجوانی اش که هنوز در او فرو نمرده و از وابستگی اش به مواد مخدر و پیدایش گروه نیروانا می گوید.

جی ای اسناک کارگردان این فیلم کوشیده است نه تنها تصویری از این خواننده نشان دهد که زندگی اش نمادی از سرنوشت انسانی است بلکه همچنین کوشیده است نشان دهد که وی چگونه با زندگی و هنر خود تجسمی از امریکای دوران خویش شد، امریکایی که وی با رهیافت وجودی و هنرخود به نقد مستقیم آن برخاسته بود. اسناک برخلاف گاس ون سنت که فیلمش را بر اسطوره کوبین بنیان می نهد و توان خلاقه آن را از خود این اسطوره می گیرد آگاهانه موسیقی او را از چارچوب تصاویر فیلم بیرون می نهد تا از بنیان نهادن فیلم خود بر موسیقی او دوری کند. از آنجا که آثار کورت کوبین به خاطره همگانی پیوسته است تاکید زدایی از آنها می تواند این فیلم را در نگاه دوستدارانش به اثری نومید کننده بدل سازد.


فیلم با تاکید برجنبه های انسانی تر شخصیت او و ویژگی های دورانی که در آن می زیسته به مستندی درون نگرانه و پژوهشی انسانی بدل می شود. فیلم ساز هرچه بیش تر در ژرفای شخصیت او به کند و کاو برمی آید و چیزی بیرون از چارچوب این شخصیت بیان نمی کند و این خود کورت کوبین است که بازگوی زندگی خویش است، روایتی اصیل که پیوند بنیادی با زندگی این خواننده دارد: کودکی او در شهرآبردین، دیدگاهش به خودکشی، عشق به موسیقی، تنگدستی و دیگر دشواری های زندگی و نام و آوازه ای که از آن رو برمی تافت و از آن در رنج بود. نگاهی بس شخصی و ژرف به سرگذشت این چهره موسیقی.


فیلم با روایتی که از زندگی کوبین به دست می دهد نامستقیم مروری نیز به دوره مشخصی از تاریخ امریکای دهه هشتاد دارد، نگاه به زندگی نسلی از امریکایی هایی که در بطن بحران های خشونت بار اجتماعی و فرهنگی این کشور در سال های دهه 1970 و 1980 می زیستند. سرگذشت کورت کوبین به سرگذشت دوستداران او همانند است اما فیلم همچنین شخصیت درخشان و تامل برانگیز این هنرمند را بازمی نمایاند که سودای نام، پول و خانواده نداشت. این فیلم، مستندی درباره گروه نیروانا نیست و هیچ گفت و گویی با نزدیکان یا آشنایان یا کارهای گروه موسیقی اش را در بر ندارد و همین و به ویژه دوری از هر گونه گفت و گو ارزش آن را دو چندان می سازد.

فیلم در 26 نوامبر2008 بر پرده آمد.
« کورت کوبین: درباره یک پسربچه »
جی ای اسناک، 2006، امریکا

Kurt Cobain:About a son
by AJ Scnack, USA, 2006

پیوندها
کورت کوبین دانشنامه ویکیپدیا فارسی
آنونس فیلم یوتیوب

هیچ نظری موجود نیست: